Viêm gan C: Dấu hiệu nhận biết và cách điều trị

Bệnh viêm gan C lây truyền qua đường máu và có thể ẩn nấp trong cơ thể bạn nhiều năm trước khi triệu chứng xuất hiện rõ rệt. Bài viết sau sẽ đem đến những thông tin xoay quanh viêm gan C, chẳng hạn như nguyên nhân mắc bệnh, dấu hiệu viêm gan C,cách phòng ngừa và điều trị.

Viêm gan C là gì?

Viêm gan C là một căn bệnh gây viêm và nhiễm trùng gan. Tình trạng này phát triển sau khi bị nhiễm vi rút viêm gan C (HCV). Bệnh có thể hiện diện ở dạng cấp tính hoặc mạn tính. Không giống như viêm gan A và B, vẫn chưa có thuốc chủng ngừa bệnh mặc dù loại bệnh này rất dễ lây lan và số lượng người mắc bệnh cũng không hề kém cạnh so với viêm gan siêu vi B.

Viêm gan C là bệnh lý do nhiễm virus viêm gan C gây ra

Dấu hiệu viêm gan c bạn cần biết:

Nhiễm virus viêm gan C trong thời gian dài sẽ dẫn đến bệnh viêm gan. Viêm gan C mãn tính thường là một bệnh nhiễm trùng “thầm lặng”, chúng ẩn nấp trong cơ thể trong nhiều năm trời cho đến khi virus làm tổn thương gan, gây ra các dấu hiệu và triệu chứng của bệnh. 

Dấu hiệu và triệu chứng của bệnh viêm gan C bao gồm:

• Mệt mỏi
• Kém ăn
• Ngứa da
• Sưng chân
• Dễ chảy máu
• Dễ bị bầm tím
• Nước tiểu sẫm màu
• Giảm cân không lý do
• Da và mắt đổi màu vàng 
• Tích tụ chất lỏng trong bụng 
•  Lú lẫn, buồn ngủ và nói lắp (bệnh não gan)
•  Các mạch máu vằn vện giống hình nhện (u mạch nhện) 

Hầu như trường hợp bệnh viêm gan C mãn tính đều bắt đầu từ giai đoạn cấp tính. Viêm gan C cấp tính thường không được chẩn đoán kịp thời vì bệnh hiếm khi gây ra các triệu chứng.

Khi các dấu hiệu và triệu chứng viêm gan biểu hiện, chúng có thể bao gồm vàng da đi kèm với mệt mỏi, buồn nôn, sốt và đau cơ. Các triệu chứng cấp tính xuất hiện từ 1-3 tháng sau khi tiếp xúc với virus và kéo dài từ 2 tuần đến 3 tháng. Tuy nhiên, viêm gan C cấp tính không phải lúc nào cũng chuyển sang mạn tính.

Nguyên nhân mắc bệnh viêm gan C

Một người có nguy cơ mắc bệnh viêm gan siêu vi C nếu:

• Bị HIV
• Truyền từ mẹ sang con
• Tiếp xúc trực tiếp với máu của người bị nhiễm
• Quan hệ tình dục không an toàn với người nhiễm viêm gan siêu vi C
• Xỏ lỗ tai, xăm mình ở những cơ sở không hợp vệ sinh
• Sử dụng chung dao cạo râu hoặc bàn chải đánh răng với người mắc bệnh

Hạn chế sử dụng chung các đồ dùng cá nhân

Nhiễm viêm gan C trong nhiều năm có thể gây ra các biến chứng đáng kể, chẳng hạn như:

• Xơ gan: Khi bạn bị nhiễm virus viêm gan C, xơ gan có thể xảy ra, khiến gan khó hoạt động.
• Suy gan: Một số ít người bị nhiễm viêm gan C có thể bị ung thư gan.
• Ung thư gan: Xơ gan tiến triển có thể khiến gan của bạn ngừng hoạt động.

Virus Viêm gan C (HCV) lây lan chủ yếu khi tiếp xúc với máu và các sản phẩm của máu. Truyền máu và sử dụng chung bơm kim tiêm đã qua sử dụng là những nguyên nhân chính làm lây lan HCV ở Hoa Kỳ.

Với sự ra đời vào năm 1991 của xét nghiệm máu định kỳ để tìm kháng thể HCV và những cải tiến trong xét nghiệm vào giữa năm 1992, bệnh viêm gan C liên quan đến truyền máu hầu như không còn nữa.

Hiện nay, sử dụng ma túy qua đường tiêm chích là yếu tố nguy cơ lây nhiễm bệnh phổ biến nhất. Tuy nhiên, có những bệnh nhân bị nhiễm bệnh mà không hề tiếp xúc với máu hoặc sử dụng ma túy.

Ai có nguy cơ mắc viêm gan C?

Những người có nguy cơ nhiễm viêm gan C cao nhất

• Người đã được truyền máu hoặc được hiến tặng nội tạng trước tháng 6 năm 1992, khi các xét nghiệm về HCV để sàng còn chưa được kiểm soát tốt.
• Nhân viên y tế bị tai nạn kim tiêm.
• Người sử dụng ma túy dạng tiêm và những người dùng chung 1 ống tiêm.
• Trẻ sơ sinh có mẹ mắc phải viêm gan C.

Các nhóm đối tượng có nguy cơ mắc bệnh viêm gan C thấp hơn

• Người có quan hệ tình dục không an toàn với nhiều bạn tình và mắc các bệnh lây nhiễm
• Những người hít cocaine và sử dụng chung thiết bị.
• Những người đã dùng chung bàn chải đánh răng, dao cạo râu và các vật dụng cá nhân khác với một thành viên trong gia đình bị nhiễm viêm gan C

Các giai đoạn nhiễm bệnh viêm gan C bạn cần biết:

Viêm gan C cấp tính

Giai đoạn cấp tính của viêm gan C là sáu tháng đầu tiên sau khi nhiễm HCV. Các triệu chứng ban đầu có thể bao gồm:

• Mệt mỏi
• Ăn mất ngon
• Vàng da hoặc vàng mắt

Trong hầu hết các trường hợp, các triệu chứng sẽ rõ ràng trong vòng vài tuần. Nếu hệ thống miễn dịch của bạn không tự chống lại nhiễm trùng, nó sẽ chuyển sang giai đoạn mãn tính. Vì không có triệu chứng, viêm gan C có thể không được chú ý trong nhiều năm. Nó thường được phát hiện trong quá trình xét nghiệm máu vì những lý do khác.

Viêm gan C mãn tính

Khoảng 75 đến 85% những người bị viêm gan C tiến triển sang giai đoạn mãn tính. Tuy nhiên, ngay cả trong giai đoạn mãn tính, các triệu chứng có thể mất nhiều năm. Tiến triển bắt đầu với tình trạng viêm gan, sau đó là chết các tế bào gan, dẫn đến sẹo và cứng mô gan. Khoảng 20% những người bị viêm gan C mãn tính sẽ phát triển thành xơ gan trong vòng 15 đến 20 năm.

Xơ gan

Khi mô sẹo vĩnh viễn thay thế các tế bào gan khỏe mạnh sẽ khiến cho gan mất khả năng hoạt động, gây suy giảm chức năng. Đây được gọi là tình trạng xơ gan. Lúc này gan không thể tự chữa lành được nữa. Điều này có thể gây ra nhiều mối lo ngại về sức khỏe, bao gồm tích tụ chất lỏng trong bụng và chảy máu từ các tĩnh mạch trong thực quản.

Khi gan không lọc được chất độc, chúng sẽ tích tụ trong máu và làm suy giảm chức năng não. Xơ gan đôi khi có thể phát triển thành ung thư gan. Nguy cơ này lớn hơn ở những người uống quá nhiều rượu. Điều trị xơ gan phụ thuộc vào sự tiến triển của tình trạng bệnh.

Giai đoạn cuối

Viêm gan C mãn tính có thể gây ra những hậu quả nghiêm trọng về sức khỏe lâu dài. Ở giai đoạn cuối xảy ra khi gan bị tổn thương nghiêm trọng và không còn có thể hoạt động bình thường.

Các triệu chứng có thể bao gồm:

• Mệt mỏi
• Vàng da
• Buồn nôn
• Ăn mất ngon
• Sưng bụng

Những người bị xơ gan cũng có thể bị chảy máu trong thực quản, cũng như tổn thương não và hệ thần kinh.

Ghép gan là phương pháp điều trị duy nhất cho bệnh gan giai đoạn cuối. Những người đã bị viêm gan C và được ghép gan hầu như luôn luôn thấy sự quay trở lại của bệnh nhiễm trùng. Vì bệnh tái phát nên việc điều trị nhiễm virus thường sau phẫu thuật cấy ghép.

Phương pháp chẩn đoán và điều trị

1. Các xét nghiệm chẩn đoán

Các bác sĩ có thể chẩn đoán viêm gan C bằng cách xét nghiệm máu: 

• Đầu tiên, bác sĩ sẽ thực hiện xét nghiệm máu đơn giản để tìm kiếm kháng thể viêm gan C trong máu. Kết quả xét nghiệm dương tính có nghĩa là người đó đã tiếp xúc với virus nhưng chưa đồng nghĩa với việc bạn đang mắc bệnh.  
• Nếu xét nghiệm kháng thể có kết quả dương tính, bạn có thể cần làm xét nghiệm máu lần thứ hai, thủ thuật này gọi là xét nghiệm RNA viêm gan C với mục đích tìm hiểu liệu virus có còn trong máu hay không.
• Xét nghiệm máu thứ ba, được gọi là xét nghiệm kiểu gen có thể tìm ra loại virus viêm gan C nào hiện có.

Bên cạnh đó, hình thức siêu âm cũng có thể được áp dụng. Mặt khác, nếu kết quả từ những xét nghiệm này không cung cấp đủ thông tin, bạn sẽ cần phải thực hiện sinh thiết gan.

2. Sử dụng thuốc điều trị

Không phải tất cả bệnh nhân viêm gan C đều cần những hình thức điều trị đặc biệt. Đối với một người, hệ thống miễn dịch của họ có thể chống lại tình trạng nhiễm trùng đủ tốt để loại bỏ virus ra khỏi cơ thể của họ. 

Bên cạnh đó, bạn vẫn có thể sử dụng thuốc điều trị, chẳng hạn như thuốc kháng virus để đối phó với bệnh viêm gan C mạn tính và viêm gan C cấp tính. Chúng hoạt động bằng cách phá vỡ sự sinh sản của các tế bào virus. Mặt khác, tác dụng phụ phổ biến nhất của loại thuốc này là gây đau đầu và mệt mỏi. Do đó, để hỗ trợ nâng cao sức khỏe của gan cũng như giúp kết quả điều trị đạt được thành công, bạn có thể cân nhắc sử dụng thuốc bổ trợ gan bởi nhiều ưu điểm như: tái tạo, bảo vệ, tăng cường sức khỏe của mô gan.

Mặt khác, nên ưu tiên sản phẩm chứa thành phần như công thức phối hợp giữa Phosphatidylcholine, vitamin nhóm B (B1,B2,B3,B6,B12) cùng vitamin E bởi chúng đều là những dưỡng chất tốt cho tế bào gan, giúp thải độc cũng như cải thiện những triệu chứng khi dùng thuốc kháng virus (mệt mỏi, chán ăn).

Cách phòng ngừa bệnh viêm gan C như thế nào?

Để phòng ngừa bệnh viêm gan C, bạn nên:

• Dùng biện pháp bảo vệ khi quan hệ tình dục.
• Không tiếp xúc trực tiếp với máu của bất kỳ ai nhằm hạn chế nguy cơ mắc bệnh.
• Nên chọn những cơ sở xỏ khuyên tai thực hiện uy tín, quy trình vệ sinh vô trùng. Tuyệt đối không dùng chung kim xỏ hoặc súng bắn khuyên tai.
• Không dùng chung vật dụng cá nhân (dao cạo râu, bàn chải đánh răng) dẫu cho đó là thành viên trong gia đình.

Hy vọng bài viết trên đây đã cung cấp những thông tin hữu ích và cần thiết về bệnh viêm gan C, dấu hiệu viêm gan C.

Tham vấn y khoa: Bác sĩ Nguyễn Thường Hanh